Hoogsensitief: Je hebt het niet, je bent het

Hoogsensitiviteit wordt vaak verkeerd begrepen. Het wordt soms gezien als een aandoening, een stoornis of iets wat je kunt ‘genezen’, maar dat is niet het geval. Hoogsensitiviteit is geen ziekte en je er geen medicatie voor krijgen. Het is niet iets wat je hebt, maar iets wat je bent. Het is een persoonlijkheidskenmerk, een stuk van jou dat je maakt tot wie je bent.

Het is geen stoornis

Hoogsensitiviteit is geen aandoening of psychologische stoornis. In plaats daarvan is het een uniek aspect van je persoonlijkheid. Ongeveer 1 op de 5 mensen is hoogsensitief, maar de wetenschap heeft er nog steeds veel vragen over. Je hebt misschien gemerkt dat er online veel wordt geschreven over hoogsensitiviteit, maar helaas is er vaak verwarring. De term wordt in verband gebracht met zaken als chakra’s, aura’s en andere spirituele concepten, die weinig te maken hebben met de echte ervaring van hoogsensitiviteit. Dit zorgt voor een vage, soms zelfs onrealistische indruk van wat het inhoudt. Hoewel deze informatie vaak goed bedoeld is, kan het ook schadelijk zijn omdat het mensen op het verkeerde been zet.

Wat betekent het om hoogsensitief te zijn?

Hoogsensitief zijn betekent simpelweg dat je hersenen zintuiglijke informatie anders verwerken dan die van anderen. In plaats van oppervlakkig te reageren op de wereld om je heen, nemen hoogsensitieve mensen deze informatie dieper in zich op. Dit kan ervoor zorgen dat ze subtiele veranderingen of details opmerken die andere mensen misschien niet eens ervaren. Hoogsensitieve mensen zijn niet per se overemotioneel, hoewel ze soms wel intensere gevoelens kunnen hebben. Het belangrijkste verschil is dat ze de wereld om zich heen met meer diepgang ervaren.

Hoogsensitief vs. hooggevoelig

Veel mensen verwarren hoogsensitiviteit met hooggevoeligheid, maar er is een belangrijk verschil. Hoogsensitiviteit gaat over hoe je hersenen prikkels verwerken, van geluiden tot geuren en visuele invloeden. Hooggevoeligheid heeft meer te maken met emotionele reacties. Hoogsensitieve mensen kunnen emotioneel reageren, maar dat is niet het kernkenmerk van hun sensitiviteit. Het belangrijkste verschil is dat hoogsensitieve mensen veel diepgaander nadenken over de prikkels die ze ontvangen en ze hierdoor anders reageren dan mensen die minder gevoelig zijn voor deze zintuiglijke input.

De wereld door een andere lens

Hoogsensitieve mensen ervaren de wereld op een intensere manier. Ze nemen subtiele zintuiglijke prikkels waar die anderen misschien niet eens opmerken. Dit betekent dat ze sneller overprikkeld kunnen raken, omdat hun brein gewoon meer informatie verwerkt. Waar de meeste mensen eenvoudigweg kunnen “afstemmen” op hun omgeving, zullen hoogsensitieve mensen deze prikkels vaak in hun geheel opnemen. Dit kan ervoor zorgen dat ze liever observeren en nadenken voordat ze reageren. In plaats van meteen te handelen, nemen ze de tijd om de situatie goed in zich op te nemen.

Wat is sensory processing sensitivity (SPS)?

Sensory processing sensitivity (SPS) is de wetenschappelijke term voor hoogsensitiviteit, geïntroduceerd door Aron en Aron in 1997. SPS beschrijft de manier waarop hoogsensitieve mensen zintuiglijke informatie verwerken. Het omvat een aantal kenmerken die typisch zijn voor mensen die hoogsensitief zijn:

• Verhoogde sensitiviteit voor subtiele omgevingsstimuli: Hoogsensitieve mensen merken vaak dingen op die anderen niet opmerken, zoals een verandering in de sfeer van een ruimte.
• Diepere cognitieve verwerking: Ze denken intensiever na over de informatie die ze ontvangen en verwerken deze op een diepere, meer betekenisvolle manier.
• Sterkere emotionele en fysiologische reacties: Hoogsensitieve mensen kunnen snel gestrest raken of een verhoogde hartslag ervaren wanneer ze overprikkeld raken.
• Meer geremd gedrag: In plaats van direct te reageren, kiezen ze vaak voor een afwachtende houding en denken ze eerst na voordat ze in actie komen.

Overstimulatie en stress

Wanneer een hoogsensitief persoon overprikkeld raakt, kan dit zich uiten in lichamelijke symptomen zoals een verhoogde hartslag, zweten of een algemeen gevoel van stress. Dit gebeurt sneller en vaker dan bij mensen die minder gevoelig zijn voor zintuiglijke prikkels. Hoewel iedereen wel eens overprikkeld raakt, is het voor hoogsensitieve mensen een veel gebruikelijker ervaring. Het is belangrijk om te begrijpen dat dit een natuurlijke reactie is en iets dat controleerbaar is. Hoogsensitieve mensen hebben gewoon meer tijd nodig om prikkels te verwerken.

Conclusie 

Het belangrijkste om te onthouden is dat hoogsensitiviteit geen beperking is, maar een andere manier van zijn. Hoogsensitieve mensen hebben een diepgaand vermogen om te voelen, in te voelen en te begrijpen, wat hen waardevolle en empathische mensen maakt. In een wereld die vaak de neiging heeft om “anders zijn” te stigmatiseren, is het belangrijk om hoogsensitiviteit te omarmen. Het maakt je uniek en biedt zowel uitdagingen als bijzondere gaven die anderen niet altijd kunnen zien.