Motivatie op de werkvloer: Werkkenmerken die je motivatie een boost kunnen geven

Ons werk kan een enorme invloed hebben op ons gevoel van welzijn en persoonlijke groei. We brengen een groot deel van onze tijd door op ons werk, dus is het belangrijk dat we niet alleen voldoening halen uit wat we doen, maar dat we ook gemotiveerd blijven om ons werk goed te doen. Maar wat zorgt er nu precies voor dat je gemotiveerd blijft? En waarom heb je soms het gevoel dat je werk je uitput, in plaats van je energie te geven? In deze blog duiken we in de psychologische factoren die je motivatie beïnvloeden en hoe je die motivatie kunt verhogen, door te focussen op vijf belangrijke werkkenmerken die onze motivatie sterk beïnvloeden.

De basisbehoeften: autonomie, bijbehoren en competentie

Allereerst moeten we kijken naar de basisbehoeften die ons functioneren op de werkvloer beïnvloeden. Psycholoog Edward Deci stelde dat we als mensen drie fundamentele behoeften hebben die onze motivatie aansteken: autonomie, bijbehoren en competentie.

• Autonomie verwijst naar de behoefte om zelf keuzes te kunnen maken en controle te hebben over je werk.
• Bijbehoren gaat over de verbinding met anderen op de werkvloer, het gevoel dat je deel uitmaakt van een team.
• Competentie heeft te maken met het gevoel dat je goed bent in wat je doet, dat je vaardigheden worden benut en je iets kunt bijdragen.

Deze drie behoeften moeten in balans zijn om je motivatie op de werkvloer hoog te houden. Als een van deze behoeften niet vervuld wordt, kan dat leiden tot stress, demotivatie of zelfs burn-out. Dit maakt het belangrijk om regelmatig te reflecteren op je werk en te kijken of je voldoende vrijheid hebt (autonomie), of je je verbonden voelt met anderen (bijbehoren) en of je jezelf competent genoeg voelt (competentie).

Het juiste werk voor jou: de fit tussen persoon en omgeving

Motivatie gaat niet alleen over je persoonlijke behoeften. Het heeft ook te maken met de fit tussen jouw eigenschappen en je werkomgeving. Werk kan je sterker maken als het goed bij je past, maar als er geen aansluiting is tussen wie jij bent en wat je werk van je vraagt, kan het je demotiveren. Denk na over de aspecten van je werk die je energie geven, en kijk of je in een werkomgeving zit die aansluit bij je persoonlijke voorkeuren. Als bijvoorbeeld het werk te weinig uitdaging biedt of je geen invloed hebt op de manier van werken, kan dit leiden tot verminderde motivatie.

De vijf core job characteristics

Volgens de job characteristics theory van Hackman en Oldham zijn er vijf specifieke werkkenmerken die sterk invloed hebben op jou motivatie. Als deze kenmerken goed aanwezig zijn in je werk, verhoogt dit de kans dat je gemotiveerd en tevreden bent in je baan. Laten we ze een voor een doornemen.

1. Skill variety: Hoeveel afwisseling zit er in je werk? Wanneer je verschillende vaardigheden moet gebruiken en nieuwe uitdagingen aangaat, kan je werk interessanter en motiverender zijn. Monotoon werk kan juist leiden tot verveling en demotivatie.
2. Task identity: Heeft je taak een duidelijk begin, midden en einde? Het gevoel dat je werk ‘af’ is, kan veel voldoening geven. Als je geen duidelijk resultaat ziet van je werk, kan dit leiden tot een gevoel van zinloosheid en een lagere motivatie.
3. Task significance: Hoe belangrijk is je werk voor anderen? Het besef dat je werk invloed heeft, kan je motivatie sterk verhogen. Als je het gevoel hebt dat je bijdrage er toe doet, voel je je meer betrokken en gemotiveerd.
4. Autonomie: Hoeveel controle heb je over je werk? Het krijgen van ruimte om beslissingen te maken, je werk in te delen zoals jij dat wilt, en ruimte om je eigen keuzes te maken zorgt voor een grotere werktevredenheid en motivatie.
5. Feedback: Krijg je regelmatige feedback over je prestaties? Feedback helpt je niet alleen te groeien in je werk, maar het versterkt ook je gevoel van competentie. Positieve feedback kan motiveren om door te gaan en verbeterpunten helpen je vooruit.

De invloed van de psychologische toestanden

Wanneer de vijf bovengenoemde werkkenmerken goed aanwezig zijn in je werk, heeft dit invloed op je kritische psychologische toestanden. Dit zijn de gevoelens die je hebt over je werk, zoals je gevoel van betrokkenheid, je verlangen om te verbeteren, en je persoonlijke voldoening. Als je werk afwisselend, betekenisvol, autonoom en uitdagend is, zal je waarschijnlijk positieve gevoelens ervaren die leiden tot een hogere motivatie.

Stress en controle: de juiste balans vinden

Toch kan te veel druk ook demotiverend werken. Werknemers die te maken hebben met hoge taakeisen en weinig controle over hun werk, ervaren vaak veel stress. Maar wanneer er veel werkdruk is en je tegelijkertijd de autonomie hebt om zelf te bepalen hoe je die werkdruk aanpakt, kan dat zelfs motiverend werken. Een hoge mate van regelruimte zorgt ervoor dat je controle hebt over je werkprocessen, wat het negatieve effect van stress vermindert. De sleutel ligt in de balans tussen taakeisen en de vrijheid die je hebt om ermee om te gaan.

Sociale ondersteuning als buffer

Tot slot is sociale ondersteuning cruciaal voor je motivatie. Wanneer je steun krijgt van collega’s of leidinggevenden, kan dit helpen om stressvolle situaties te verlichten. Het gevoel dat je er niet alleen voor staat, biedt vaak de benodigde boost om gemotiveerd te blijven, zelfs bij zware werkeisen.

Conclusie

Als je je motivatie op de werkvloer wilt verhogen, is het belangrijk om te kijken naar de balans van je drie basisbehoeften en de mate waarin de vijf core job characteristics in je werk aanwezig zijn. Een afwisselende taak die betekenisvol is, waarin je feedback krijgt en voldoende autonomie hebt, zal je waarschijnlijk veel gemotiveerder maken. Vergeet niet de kracht van sociale steun en het vinden van een goede balans tussen werkdruk en regelruimte. Als je de juiste fit tussen jou en je werk vindt, zul je niet alleen meer gemotiveerd zijn, maar ook meer persoonlijke voldoening halen uit wat je doet.

Herinner jezelf regelmatig aan de kracht van je werk en de waarde die het heeft, en kijk of er ruimte is om het werk te verbeteren. Jouw persoonlijke groei begint met het begrijpen van deze psychologische mechanismen!